Το σκέφτομαι όταν διαβάζω συνεντεύξεις σε sites για start-ups ή κλασικά επιχειρηματικά.
Το σκέφτομαι όταν μου ζητάνε συνέντευξη από κάποιο έντυπο, προσθέτοντας ότι θα πρέπει να τη γράψω μόνη μου -και τις ερωτήσεις (#true_story).
Το σκέφτομαι όταν διαβάζω κάποια συνέντευξη, οπουδήποτε, και νυστάζω, εγώ που δώσεμου συνέντευξη και πάρε μου την ψυχή.
Και ύστερα το σκέφτομαι όταν διαβάζω κάποια για την οποία θα έδινα κι άλλα αν είχα, εκτός από την ψυχή μου, και αναρωτιέμαι: τι είναι αυτό που κάνει μια συνέντευξη ωραία και ενδιαφέρουσα, ακόμα κι αν είναι μια συνέντευξη που πρέπει να πάρεις, για να προωθήσει ο συνεντευξιαζόμενος το προϊόν/βιβλίο/κούρεμά του.
Να μερικές σκόρπιες ιδέες, εδώ –για δημοσιογράφους και όποιον άλλον αναρωτιέται.
- Σκέψου: Ποιο είναι το μάθημα/η πληροφορία/το insight που έχει να πάρει ο μελλοντικός αναγνώστης σου από τη συγκεκριμένη συνέντευξη; Αυτό στην ουσία είναι ο λόγος για τον οποίο γίνεται η συνέντευξη και όχι η προβολή του εκάστοτε επιχειρηματία/ηθοποιού/μάρκας. Μπορεί να είναι ο τρόπος με τον οποίο ο άνθρωπος έφτασε σε μια σημαντική καινοτομία. Η ζωή του, που ήταν γεμάτη από ιστορικά milestones. Το πώς κατάφερε να ξεπεράσει μια μεγάλη δυσκολία. Ένα χαρακτηριστικό που τον κάνει να ξεχωρίζει από άλλους τους υπόλοιπους συναδέλφους/ομότεχνούς του. Οτιδήποτε.
- Αν το ξέρεις από πριν, θα πρέπει να χτίσεις τις ερωτήσεις της συνέντευξης γύρω από αυτό το στοιχείο, χωρίς φυσικά να αποκλείσεις άλλες παραμέτρους από τη συζήτηση, αλλά έχοντας πάντα κατά νου ότι εκεί είναι το ζουμί για τους αναγνώστες. Προσπάθησε να φωτίσεις όλες τις πλευρές, να εξηγήσεις και να φτιάξεις την ιστορία γύρω από το συγκεκριμένο στοιχείο.
- Αν δεν το ξέρεις από πριν, κάνε μια έρευνα για να το βρεις -ή να το υποθέσεις.
- Αν δεν ξεχωρίζεις κάτι τέτοιο, άξιο ενδιαφέροντος, θα πρέπει να ετοιμάσεις μια ευρεία γκάμα ερωτήσεων ώστε να μεγιστοποιήσεις τις πιθανότητες να το πετύχεις στη διάρκεια της κουβέντας. Ο στόχος εδώ δεν είναι να εξαντλήσεις το ερωτηματολόγιο πηδώντας από τη μια θεματική στην άλλη, αλλά να δώσεις χρόνο και ευκαιρίες στο συνομιλητή να σου αποκαλύψει τι είναι το ουσιαστικά χρήσιμο και ενδιαφέρον στην ιστορία του. Όταν το βρεις (μία ή περισσότερες φορές μέσα στην κουβέντα) μη διστάσεις να εμβαθύνεις, αφήνοντας για λίγο (ή για πολύ) στην άκρη τη λίστα με τις ερωτήσεις και επιμένοντας σε πράγματα που βοηθάνε πρώτα εσένα τον ίδιο να κατανοήσεις το στοιχείο αυτό.
- Άφησε την περιέργεια σου να σε οδηγήσει. Αν κάτι φαίνεται ενδιαφέρον σ’ εσένα πιθανότατα θα φανεί ενδιαφέρον και στους αναγνώστες σου – περισσότερο από τις κλισέ ερωτήσεις που πολλές φορές νιώθουμε υποχρεωμένοι να κάνουμε.
- Αντιμετώπισε τις συνεντεύξεις περισσότερο ως συζητήσεις με ένα ενδιαφέρον πρόσωπο παρά ως έρευνες που ακολουθούν ένα συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο. Αυτή η μικρή αλλαγή στη στάση σου κάνει πολλές φορές όλη τη διαφορά.
- Άκου το συνομιλητή σου. Μην τον κοιτάζεις απλώς, ήσυχος ότι το μαγνητοφωνάκι γράφει, περιμένοντας να πας στην επόμενη ερώτηση. Έτσι και θα τον κάνεις να νιώσει άνετα, οπότε και να ανοιχτεί περισσότερο απέναντί σου, αλλά και εσύ έχεις περισσότερες πιθανότητες να πίασεις ανάμεσα στα λεγόμενά του τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία που σου ανοίγουν νέους δρόμους συζήτησης.
- Απόφυγε -όσο γίνεται- τις συνεντεύξεις μέσω email. Πρώτον γιατί σχεδόν κανείς δεν γράφει με τον αυθορμητισμό με τον οποίο μιλάει,κι έτσι βγαίνει ξύλινο το αποτέλεσμα, και δεύτερον γιατί δε σου δίνουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσεις τα ανοίγματα που προσφέρει μία προφορική συζήτηση. Αν το email είναι ο μόνος τρόπος να γίνει η συνέντευξη, ζήτησε ένα περιθώριο ανταλλαγής 2 ή 3 email, ώστε να έχεις την ευκαιρία να επανέλθεις σε σημεία που σου φαίνονται ενδιαφέροντα και να πιαστείς από λεγόμενα του συνεντευξιαζόμενου ώστε να κάνεις καινούριες, πιο στοχευμένες, ερωτήσεις.
Υ.Γ. Αν είσαι –ή θέλεις να γίνεις- δημοσιογράφος, μπορεί τώρα που διαβάζεις να κουνάς το κεφάλι σου με τη σκέψη ότι δεν ξέρω τι μου γίνεται –ή μάλλον τι γίνεται αυτή τη στιγμή στα ελληνικά ΜΜΕ, δηλαδή ότι εσύ και χιλιάδες άλλοι σαν εσένα πληρώνεστε ελάχιστα για να βγάλετε τσάτρα-πάτρα ένα δυσανάλογα μεγάλο όγκο δουλειάς. Υπό αυτές τις συνθήκες, ποια έρευνα και ποια live συνέντευξη να –αντέξεις να- κάνεις; Σε ακούω.
Όμως:
Είναι προς δικό σου όφελος να προσπαθήσεις να κάνεις, όχι σωστά, αλλά καλύτερα από σωστά –εξαιρετικά- όσο το δυνατόν μεγαλύτερο ποσοστό της δουλειάς σου. Αν καταλαβαίνεις ότι ο τρόπος με τον οποίο δουλεύουν αυτή τη στιγμή τα Μέσα στην Ελλάδα είναι προβληματικός, καταλαβαίνεις και γιατί έχει νόημα –για τη δική σου επαγγελματική ανάπτυξη αλλά και για τους αποδέκτες της δουλειάς σου- να δοκιμάσεις να κάνεις διαφορετικά ένα κομμάτι, μία συνέντευξη, μία έρευνα, ένα ρεπορτάζ. Κάποια άλλη στιγμή θα συζητήσουμε περισσότερο το γιατί (ίσως και το πώς, αν μας κατέβουν ωραίες ιδέες).
